Benoit Ruysschaert: Delen maakt je rijker dan hebben

“Ik streek op mijn tweede jaar neer in de Albrecht Rodenbachstraat. Ik werd geboren in Hasselt (1998) als eerste zoon van Tongerse ouders. Mijn ouders werkten toen in Hasselt, mama gaf les fysica aan het Jessa College en papa had een opdracht als architect in het ziekenhuis. Ik volgde de richting wetenschappen/wiskunde aan het Atheneum en toen ik aan een opendeurles economie deelnam, zag ik opeens 'het licht': dit is het. Ontdekken hoe de wereld ineen zit, hoe de economie de wereld doet draaien. Interessant! Intussen frequenteerde ik ook de Hasseltse Academie (tekenen) en het Conservatorium waar ik pianoles en toneel volgde. Na het Atheneum koos ik de richting handelsingenieur aan de UHasselt, om later mijn Master Duurzaam Management in Luik te behalen. Momenteel doctoreer ik in Circulaire Economie.  

In mijn vrije tijd hielp ik al eens de buurvrouw met haar fietsbibliotheek-actie: zoals je een boek leent uit de bibliotheek, kun je bij haar een (kinder)fiets lenen als lid van de fietsbib. Het economisch denken maakte plaats voor iets anders: niet kopen, maar lenen en hergebruiken, trok mijn aandacht.

Dat bracht me op een idee. Bij een kleine verbouwing in mijn ouderlijk huis, om ruimte te scheppen voor mijn vriendin en mij tijdens corona, had ik werktuigen en toestellen nodig. Ik vroeg me af of ik nu alles goedkoop maar misschien van mindere kwaliteit zou kopen of duurder en beter. Of... enkele kwalitatieve materialen lenen en te leen geven. Zo werd de Bib der Dingen geboren in de Albrecht Rodenbachstraat...

Dit initiatief is nog aan de opstart bezig, maar met Tournée Locale wordt deze bib officieel in gebruik genomen en zullen buurtbewoners een beroep kunnen doen op werktuigen en materialen die uitgeleend en hergebruikt worden. En dit tegen een betaalbaar jaarlijks lidgeld. 

Is dat economisch rendabel? Het vermindert in elk geval de afvalberg als niet iedereen alles moet kopen, ook wat je maar sporadisch gebruikt. Een grasmaaier bijvoorbeeld kan makkelijk uitgeleend worden onder buren, die dan maar een kleine bijdrage bij de aankoop leveren. Machines als een hakselaar of een hogedrukreiniger kunnen gezamenlijk aangekocht en gebruikt worden. 

De handelaars stonden aanvankelijk sceptisch tegenover het project, maar ze zien wel in dat we met z'n allen moeten inbinden wat grondstoffen en fossiele brandstoffen betreft. De eindigheid van materiële dingen begint door te dringen. Kwaliteit primeert en een hersteldienst wordt dan zinvol om producten langer te laten meegaan.

Circulair werkt! 

Het principe van samen kopen en gebruiken heeft veel voordelen: het is goedkoop, we produceren minder afval en hebben minder opslagruimte nodig. En het is ook sociaal-economisch verantwoord. Buren krijgen meer samenhorigheidsgevoel en helpen mekaar meer, omdat ze allemaal (ongeveer) dezelfde problemen hebben op te lossen. Deze mindshift wordt een feit. Ook al omdat er geen onderscheid wordt gemaakt: iedereen kan meedoen als lid. Ook vluchtelingen, die helaas alles moesten achterlaten, krijgen nu toegang tot alle benodigdheden. 'Je hoeft niet alles te hebben om je rijk te voelen, als je het kunt lenen'.  

En nog iets: (werkloze) vrijwilligers die de bib ondersteunen en organiseren, kunnen met die ervaring één dag per week begeleid ingeschakeld worden op de arbeidsmarkt. De circulaire economie schept banen, ook via de partners/handelaars die met een gedegen hersteldienst jobs creëren. Eigenlijk moet de productie van goederen aan banden worden gelegd, zonder banenverlies te veroorzaken. Minder kwantiteit dus en meer kwaliteit, daar streven we naar. 

De Bib der Dingen blijft voorlopig kleinschalig, maar in de toekomst zal deze aanpak uitbreiding vinden op alle vlakken. 

Als onderzoeker in o.a. Circulaire economie wil ik deze strategie 'aan de man' (en de vrouw) brengen, ook nu reeds via lezingen die ik geef over deze materie. We moeten naar een wereld waarin bezit als zodanig niet zaligmakend is, wél de onbeperkte toegang tot dingen, diensten en kansen die je een goed gevoel geven. 

En we kunnen klein beginnen, zoals met de Bib der Dingen....”

'Je hoeft niet alles te hebben om je rijk te voelen, als je het kunt lenen'

Verhaal opgetekend door: Vie Kuijken (vrijwilliger Vrijzinnig Punt)

Foto: Jos Vannitsen (student fotoatelier SASKH)