De onderwerpen in De Wereld van Sofie blijven naar mijn gevoel eerder vrijblijvend, meer Flair dan Humo. Eerder VTM dan Canvas. Maar ze zijn wel interactief, met veel verschillende perspectieven en talloze inbellers. En soms leveren de op het eerste gezicht lapidaire onderwerpen verrassende gesprekken op. Verrijkende gesprekken.
Zoals vorige week. Het onderwerp was: wat jaagt jou de bomen in? Ergernissen allerhande waren welkom… Iedereen probeert ergernissen te vermijden, maar jij hebt ze vast ook wel.
Toen het programma begon was ik met de auto op weg voor boodschappen, dus ik had enkel de intro gehoord. En me de bedenking gemaakt dat het wellicht niet zo boeiend zou worden met die ergernissen.
Toen de tassen met zorgvuldig uitgekozen groente en fruit eindelijk in de koffer stonden, pikte ik weer in aan het begin van een gesprek met een luisteraar. Er was een dame aan het woord, laten we haar voor het gemak Ida noemen. Ze was al zo’n dertig jaar getrouwd, en haar grootste ergernis was een echtelijke: ‘Als mijn man in een discussie de woorden “altijd” of “nooit” gebruikt, dan ga ik door het lint,’ zo klonk het ongeveer. Op zich niks om bij stil te staan, maar toen kwam het.
Als hij die vermaledijde absolute woorden altijd of nooit gebruikt, dan roept zij meteen ‘Stop!’ en ze vraagt: ‘Heb jij zin om ruzie te maken?’ Okee dan. Hoe lang denkt hij dat ze daar moeten voor uittrekken? Tien minuten? Een kwartier? Langer? Dan heeft die brave man natuurlijk meteen geen zin meer in gekibbel, het momentum is verdwenen. Dus hij verdwijnt in de tuin, of zij trekt naar een andere kamer en dan begint een dans van afwachten en inschatten. Als de een of de ander na een tijdje denkt dat het moment gekomen is, stelt die aan de ander voor: ‘Kopje koffie?’ Is het antwoord nee, dan wacht de initiatiefnemer nog even voor de vraag opnieuw komt. Is het antwoord ja, dan zetten ze samen koffie, nemen er een koekje bij, gaan aan tafel zitten en ze praten het uit. Zo kom je dus met koffie, geduld en boterhammen aan een ‘paarlemoeren bruiloft’.
Ik heb het moeten opzoeken, die ‘paarlenmoeren’ bruiloft, in Wikipedia, en het woord deed me meteen denken aan de parelmoeren knoopjes die veilig geborgen zitten in de witteknopendoos die ik erfde van mijn moeder en grootmoeder en vermoedelijk enkele extra eerdere generaties. Knopen die ooit met scherpe scharen van rotversleten witte overhemden werden geknipt, koperen knopen van een uniform van mijn vader, en ook subtiel glimmende parelmoeren knoopjes in tinten van paars en roze.
Je vraagt je wellicht af waarom ik die doos bewaar, gezellig achter in de kast naast de donkereknopendoos die ook hoort bij de nalatenschap van handige voormoeders. Het zijn twee zo’n blauwe blikken doosjes waar ooit appelsiroop in werd verkocht. Ik kan alleen maar antwoorden dat het in onze familie mijn - zelfopgelegde - taak is om alle handwerkspullen van vorige generaties te bewaren voor de volgende. Geloof me, er is altijd wel een knoopje dat past waar er een verloren is geraakt. En als iemand een stel breinaalden nodig heeft of haakpennen? Eén adres!
Die parelmoeren knoopjes heb ik verschillende maten, meestal niet meer dan twee identieke, maar die komen van pas, wat mensen zonder zin voor bewaren ook denken. Ik heb er net twee genaaid aan de vestjes die ik breide voor de identieke meisjestweeling die mijn zoon en zijn vriendin verwachtten. Model cache-coeur, een gepaste naam, want ze verwarmen het hart van breier én baby en vooral ze hoeven nooit over de hoofdjes te worden getrokken. Zo klein zijn de vestjes, dat de kleinste maat parelmoeren knoopjes van mijn voormoeders er perfect bij passen.
De kindjes zijn intussen geboren, en al wist ik dat nog niet toen ik de doos opende en de juiste knoopjes uitkoos, de minimeisjes hebben elk als tweede naam de voornaam van één van de twee nog levende overgrootmoeders gekregen. Hoe mooi loopt de lijn verder van hun prachtige voormoeders. En ja, zeer tegen mijn bescheiden natuur in, van die lijn reken ik mezelf trots een deel.
Het zijn - uiteraard – droombaby’s, die twee miniatuurmensjes. Zodra ze groot genoeg zijn, geef ik hen het boek De wereld van Sofie cadeau. En rond diezelfde tijd, of misschien al veel vroeger, vertel ik hen, samen met de vele rijke verhalen van hun voormoeders, ook het verhaal van Ida met haar allergie tegen ‘altijd’ en ‘nooit’. Ik heb zo’n gevoel dat ze er wel wat aan zullen hebben. Net zoals aan mijn warm bewaarde knopendozen.
