Morele bijstand aan gedetineerden tijdens corona

Dat minuscule virus heeft natuurlijk ook het werk van moreel consulenten in de gevangenissen niet ongemoeid gelaten. Vorig jaar in maart gaven politici en virologen met een lockdown voor het ganse land, het startschot van de strijd tegen het virus. Voor de Stichting voor Morele Bijstand aan Gevangenen (SMBG) betekende dit concreet ‘hoe maak je geestelijke verzorging in een strafinrichting covid veilig? Zouden we beter thuiswerken (hoe doe je dat als je werk bestaat uit vertrouwelijke gesprekken houden met gedetineerden?) of naar de strafinrichtingen blijven gaan (hoe doe je dat zonder een risico te vormen voor gedetineerden?). 

Al snel besloot SMBG om een 0800 lijn op te starten zodat onze morele bijstand telefonisch (gratis voor gedetineerden) verdergezet kon worden. We hadden ook de toestemming om in de strafinrichtingen te blijven werken. Ik koos voor beide opties. Telefonische bijstand is een andere manier van werken dan face-to-face gesprekken. Naast cliënten die ik al kende, kreeg ik ook telefoon van gedetineerden uit andere strafinrichtingen. Voor deze laatsten was het eerder een middel om met iemand te kunnen praten om de tijd te doden dan een vraag voor een goed gesprek. In mei bouwde ik de telefonische bijstand af omdat de meeste cliënten liever ‘in het echt’ met me praatten dan via de telefoon. 

Tijdens de beginperiode van de lockdown, startten de gesprekken met gedetineerden steevast met de vraag: ‘hoe is het leven buiten nu?’. Sommigen leken zich opgesloten veiliger te voelen voor het virus. Enkelen namen uit voorzorg geen deel aan de dagelijkse wandeling. Een keer merkte een man op dat ik de eerste persoon in drie weken was die hij zag en die niet in uniform was. 

Al maanden krijgen gedetineerden geen bezoek meer (of soms wel maar dan met de nodige beperkingen) en zijn er geen gemeenschappelijke activiteiten (behalve de dagelijkse wandeling). In de zomermaanden werd alles wel weer langzaam op gang getrokken om in oktober opnieuw stil te vallen. In zulke situatie is een vertrouwelijk gesprek kunnen voeren met een moreel consulent geen luxe. En hoewel ik er intussen aan gewend ben dat we achter plexiglas praten en dat de bureaus voor en na gepoetst worden, toch zal het nog wel een poosje een evenwichtsoefening blijven tussen ondersteunende gesprekken aanbieden en covid-19 geen kans geven. 

BIJDRAGE van Ina Lodewijckx – Moreel Consulent gevangenis