We hopen met LEIF Limburg uit te groeien tot een degelijk netwerk, vooral in de ambulante setting, dat een brug slaat tussen de eerste lijn en de tweede/derde lijn, tussen de huisarts en de specialist.
dr. Kristof Thevissen
In 2003 werd het LevensEinde Informatie Forum (LEIF vzw) opgericht, een initiatief van onder andere prof. dr. W. Distelmans. Concrete aanleiding was de wetgeving van 2002 met betrekking tot patiëntenrechten, euthanasie en palliatieve zorg. Doel van de vereniging is om nuttige, aangepaste en toegankelijke informatie en vorming te bieden aan burgers en zorgverstrekkers over het bestaande, wettelijke kader rond het levenseinde. Er wordt voorzien in een passende opleiding en ondersteuning voor professionele zorgverleners die zich bekwamen in de levenseinde-problematiek. LEIF is een organisatie van voornamelijk vrijwilligers waarbij er in iedere provincie initiatieven worden ondersteund die deze doelen uitdragen. Naast LEIF bestaan er ook andere organisaties, die op multipele vlakken bijdragen aan een waardig levenseinde en/of vragen rond het levenseinde uitklaren. Uit de praktijk blijkt dat patiënten, zeker op oudere leeftijd, vragen hebben over het levenseinde. Het is belangrijk dat zorgverleners zich er van bewust zijn dat gesprekken over het levenseinde niet enkel gevraagd worden door terminale patiënten maar door iedereen, zowel jong als oud, op het moment dat men er zelf behoefte aan heeft. Het is ook een taak van alle zorgverleners om dit topic bespreekbaar te maken in hun directe omgeving, zowel professioneel maar ook in hun familiale en vriendschappelijke setting. Voorbeelden hiervan zijn legio: een gesprek rond niet-reanimeren tijdens een ziekenhuisopname, “voorafgaande zorgplanning” waarbij vooraf gepeild wordt naar de wensen van de patiënt, palliatieve zorgen in de dagelijkse praktijk.
Oprichting LEIF Limburg
In de provincie Limburg doen de LEIF-artsen zeer goed werk, maar vaak worden deze collegae overstelpt met vragen over euthanasie en de uitvoering daarvan. Omdat er in het veld van levenseindebeslissing veel meer leeft dan enkel euthanasie - slechts een klein percentage van alle overlijdens gebeurt door euthanasie - leek het opportuun om een provinciale tak van LEIF vzw op te richten, bedoeld als netwerk rond reeds bestaande organisaties. Het voorstel voor de oprichting van een provinciale vzw werd zeer positief onthaald door de LEIF-artsen, door het bestuur van LEIF vzw en door een aantal andere huisartsen en -specialisten. Eén van de partners is HuisvandeMens. Zij hebben reeds een uitgebouwd netwerk van geschoolde consulenten, die de bevolking te woord staan en informeren. In augustus 2019 werd de vzw boven de doopvont gehouden. In eerste instantie wordt gestart met het aanbieden van vormingen, informatie en bekendmaking van de werking in het algemeen.
LEIF is meer dan euthanasie
Zoals eerder al aangehaald staat LEIF voor veel meer dan euthanasie. Een levenseindebeslissing wordt idealiter voorafgegaan door zorgplanning. Dit concept vindt steeds meer bijval de laatste jaren. Voorafgaande zorgplanning staat voor een continu proces van reflectie waarin zowel de patiënt als de zorgverlener groeien, om de wensen van de patiënt te leren kennen met betrekking tot eventuele behandelingen en uiteindelijk het levenseinde. Dit kan gaan van een thuisverpleegkundige die een patiënt verzorgt tot een huisarts die door zijn/haar jarenlang contact een patiënt goed kent en een specialist die in het verhaal komt wanneer een patiënt door de tweede lijn behandeld wordt. Maar ook familie, vrienden en kennissen kunnen deel uitmaken van het proces rond voorafgaande zorgplanning. Zo maakt een patiënt het voor zichzelf maar ook voor zijn omgeving gemakkelijker wanneer er op een gegeven moment een vraag rond het levenseinde naar voren komt.
Taboe van ‘palliatief’ te zijn
Palliatieve zorg of palliatieve geneeskunde heeft een negatieve connotatie of bijklank. Mensen associëren deze term met sterven, met ‘opgegeven’ zijn. Niets is minder waar. Jaren geleden is er reeds een studie verschenen waarbij werd aangetoond dat de overleving bij longkankerpatiënten werd verlengd door goede palliatieve zorg. Palliatieve zorg kan een tijdelijk iets zijn, bijvoorbeeld bij een behandeling voor kanker, waarbij nadien de palliatieve zorg stopt, bijvoorbeeld bij genezing. Palliatieve zorg sluit een andere behandeling niet uit, doch gaat idealiter hand in hand met de behandeling die een patiënt reeds krijgt. Voorbeelden kunnen zijn: een pijnbehandeling tijdens chemotherapie, wondbehandeling bij een patiënt met vaatproblemen waarvoor er stents worden geplaatst of bij wie een amputatie plaatsvindt, ondersteuning met zuurstof bij een patiënt met chronische longaandoeningen, enz… .
Toekomst
Dr. Kristof Thevissen: “We hopen met LEIF Limburg uit te groeien tot een degelijk netwerk, vooral in de ambulante setting, dat een brug slaat tussen de eerste lijn en de tweede/derde lijn, tussen de huisarts en de specialist. Eerste initiatieven, zoals het reanimatiebeleid bij patiënten, lopen reeds goed maar we willen verder gaan en ook voorafgaande zorgplannen communiceren zodat de wensen van patiënten te allen tijde gerespecteerd kunnen worden.”
Dr. Kristof Thevissen, Reumatoloog Voorzitter LEIF Limburg
De andere bestuursleden van LEIF Limburg zijn: secretaris Sara Dubois (LEIF-consulent), penningmeester dr. Marc Daenen (pneumoloog ZOL), dr. Wim Distelmans (Oncoloog UZ Brussel, voorzitter LEIF nationaal), en Paul De Strooper (LEIF-consulent, verantwoordelijke LEIF-opleiding). Dr. Thevissen en dr. Daenen volgden beiden een postgraduaatopleiding palliatieve zorgen, alsook de opleiding tot LEIF-arts.
Partners LEIF Limburg: De Voorzorg Limburg, de Liberale Mutualiteit Limburg en dienstencentrum de Piepel van Tongeren
Meer info? bezoek LEIF Limburg of contacteer een huisvandeMens in jouw buurt.
