Karolien Stevens ging in gesprek met Emre Demirci. Hij behaalde een verdiende derde plaats in de kunstwedstrijd ‘de gedachten zijn vrij.' Hij nam deel met een figuratief schilderwerk. Tijdens een persoonlijk gesprek deelt hij enthousiast hoe z’n werk tot stand kwam en welke diepere betekenis achter de figuratieve compositie ligt.
Als kind hield Emre niet van speelgoed. In plaats daarvan waren tekenen, knippen, plakken, knutselen en kleuren zijn geliefde bezigheden. Later wilde hij graag naar de kunstschool, maar dat zagen zijn ouders niet zitten. Een viertal jaar geleden zette hij dan toch de stap naar de academie in Heusden-Zolder. “Ik voelde toen dat de tijd rijp was. Ik weet goed wat ik wil, maar ik sta open voor de input van anderen”, zegt Emre, “Ik heb al veel vorderingen gemaakt, maar ik heb dan ook een geweldige leraar. Ik leer nog voortdurend bij.”
Voor mij is het een levensstijl, een filosofie en soms een wapen
Emre
Kunst, altijd kunst
Emre begint telkens thuis aan zijn creaties. Als zijn schilderwerk gevorderd is, neemt hij het mee naar de academie om ideeën uit te wisselen en het verder af te werken. “Ik ben een echte ‘ateliermus’”, zegt Emre, “Ik schilder elke dag en kan er makkelijk tot twaalf uur aan één stuk mee bezig zijn.”
Ook overdag staat Emres ideeënstroom niet stil. Hij is altijd op een of andere manier met zijn werken bezig. “Ik heb altijd een notitieboekje bij me”, vertelt hij, “Zo kan ik al mijn ingevingen doorheen de dag noteren.”
Alvorens zijn ideeën uit te werken, start Emre telkens met een voorstudie. “Soms ga ik zomaar op zoek naar dingen en begin ik linken te leggen. Zo ontstaat een werk”, licht hij toe, “Ik kan nooit zeggen, ‘Dít heeft ervoor gezorgd dat ik ben beginnen schilderen’. Ik krijg ook niet graag teveel criteria opgelegd, want dat werkt remmend.”
Uit het niets
Met zijn deelname aan de wedstrijd kwam Emre uit zijn comfortzone. “Ik hou mezelf liever op de achtergrond, dus ik heb nog niet vaak meegedaan aan tentoonstellingen”, vertelt hij, “Ik heb altijd een visie: ik start van iets dat ik wil uitdrukken, iets wat ik niet gezegd krijg – en dat laat ik spreken in mijn werk.” Schilderen beschouwt Emre niet als een lichamelijke activiteit, maar als een geestelijke en mentale arbeid. Zijn hand en penseel ziet hij als hulpmiddelen om zijn emoties te uiten. “Omdat wij als kunstenaars ‘uit het niets’ scheppen en dingen creëren, vertrekken we vanuit het innerlijke en blazen we onze werken leven in”, legt hij uit.
Emre had onmiddellijk een schilderij in gedachten toen hij hoorde over de kunstwedstrijd. “Het thema sprak mij sterk aan”, zegt hij, “Maar ook de organisatie erachter, het huisvandeMens, was voor mij een extra motivatie.”
Heeft hij dit werk in volledige vrijheid gemaakt? “In mijn uitingen laat ik mezelf altijd vrij, daarin ben ik getraind”, zegt Emre. Toen hij aan dit werk begon, zat hij met een aantal vragen over de islam en de samenleving. “Hoe serieus nemen moslims hun godsdienst en hoeveel kennis hebben ze erover? Die bedenkingen hielden me bezig.”
Alles heeft betekenis
Emres werk is nogal controversieel en choquerend voor sommigen. “Er loopt een dunne lijn tussen de uitdrukking van een overtuiging en bespotting”, legt hij uit. Al is dat laatste niets voor Emre. Hij zocht naar een beeld dat verlichting kan brengen. Voordat hij met zijn creatie naar buiten kwam, deed hij een kleine steekproef in zijn omgeving. “Sommigen waren van mening dat ik mijn werk de wereld niet kon insturen. Dat gaf me net een extra motivatie om het tóch te doen. Voor mij is het kunst. En er zit een sterke boodschap in.”
Zijn werk schept een herkenbare islamcontext. En ook weer niet, want je verwacht geen naakt op een gebedsmat. Emre legt uit hoe heilig zo’n mat is voor overtuigde moslims. Door er een naakte figuur op te zetten, herleidt hij het tot iets materieels. “Het gebedsmatje dat ik schilderde, heb ik gekregen op een trouwfeest”, zegt Emre al lachend. “De voorwaarde van die mat is dat de grond onder je schoon is. Vroeger gebruikten ze daar bladeren van dadels voor.”
De figuur op de mat leest een boek. Tegen alle verwachtingen in is het niet de Koran, maar de Zend Avesta,het heilige boek van het Zoroastrisme, een pre-islamitische religie.Ook de tegelvloer heeft een betekenis: Emre koos bewust voor een dambordpatroon. Volgens hem is de mens een pion in een spel. En in tegenstelling tot de Ka’aba, richt de vrouw zich naar een blauw gordijn. “Ze richt zich naar de onwetendheid”, verklaart Emre. “Ze weet niet wat er achter dat gordijn zit. Dus weet ze wel waar ze mee bezig is?”
Lieve vrienden, voor sommigen is kunst een hobby: het kan ontspannend of zelfs helend zijn. Al geldt dat niet voor Emre. “Voor mij is het een levensstijl, een filosofie en soms een wapen.” Het minst wat je kan zeggen over zijn werk is dat het een grote symbolische waarde heeft. En dat hij zijn gedachten zeker de vrije loop liet tijdens het schilderproces. Zijn derde plaats heeft hij dan ook met verve verdiend. Van harte proficiat, Emre!
Het originele artikel kan je hier nalezen.
Storyteller: Karolien Stevens
Copywriter: Anne-Fleur Kamst
Fotograaf: Joke Timmermans
We nemen zo snel mogelijk contact op.
Je kan ons ook bereiken via 011/210654 of via hasselt@demens.nu