Wat grensoverschrijdend gedrag betekent is voor iedereen anders. Jij bepaalt dus zelf welk gedrag of handeling grensoverschrijdend voor jou is. Maar wat betekent grensoverschrijdend gedrag nu precies? Het is elke vorm van ongewenst gedrag dat jouw persoonlijke grenzen overschrijdt. Het is gedrag waarmee iemand op zowel fysiek, mentaal als emotioneel vlak schade wordt toegebracht. Dit zowel bewust als onbewust. Iets valt onder grensoverschrijdend gedrag als het gaat om handelingen die niet geaccepteerd worden door de betrokken personen.
Grensoverschrijdend gedrag is veel ruimer dan enkel ongewenst seksueel gedrag. Uiteraard is dat de meest bekende vorm van grensoverschrijdend gedrag, maar zeker niet de enige. Zo is iemand pesten, opzettelijk tegen iemand aanlopen op straat, ongewenste opmerkingen over iemands uiterlijk maken, fysiek of emotioneel geweld en iemand verplichten een zoen of knuffel te geven, helemaal niet oké. Je geeft daarmee iemand een onaangenaam gevoel. Grensoverschrijdend gedrag gaat dus niet enkel en alleen over grote ingrijpende en schadelijke situaties. Ook kleinere zaken waarbij jouw grens wordt overschreden kan en mag een impact hebben op je persoonlijke integriteit.
Velen kunnen zich niet voorstellen dat mannen ook het slachtoffer zijn van grensoverschrijdende situaties. De samenleving houdt nog te vaak vast aan een clichébeeld. Waar mannen stoer en agressief zijn, zijn vrouwen lief en zwak. Dit is uiteraard niet altijd het geval. In onze samenleving zijn er ook mannelijke slachtoffers en vrouwelijke plegers. Toch blijft dit een grote taboe in onze samenleving en wordt er te weinig of zelfs geen ruimte gecreëerd om hierover te spreken.
Praten over grensoverschrijdend gedrag is voor velen de dag van vandaag erg moeilijk. Zowel voor vrouwen als voor mannen. Als slachtoffer word je nog te vaak als schuldige gezien. Het slachtoffer van een grensoverschrijdende situatie wordt voor de tweede keer het slachtoffer door onbegrip of een minachtende reactie. De dader(s) of getuige(n) geven hierbij de schuld aan het slachtoffer. Denk maar aan reacties zoals “Zij/hij lokte het zelf uit!” “Zij/hij zal er wel in meegegaan zijn!” “Zij/hij was ook erg uitdagend gekleed!”, “Zij/hij liep in het donker alleen over straat!”, “Zij/hij wil een hoge functie bemachtigen!”.
Verbaast het jullie dan nog dat velen niet openlijk durven te spreken over grensoverschrijdende situaties? Praten wij, dan worden wij gezien als een zeur die niets kan verdragen. Praten we niet, dan zijn we laf. Praten we anoniem, dan verzinnen wij het. Praten we later, dan willen we wraak nemen. Of het nu vandaag, vorige maand of zelfs 5 jaar geleden is gebeurd, het gedrag blijft fout. Wij mogen ons dus kleden zoals wij dat zelf willen, wij mogen op ieder moment op straat zijn, wij mogen hoge functies uitoefen. Maar het belangrijkste blijft toch, wij mogen zelf onze grenzen aangeven.
Grensoverschrijdend gedrag is en blijft een groot maatschappelijk probleem in onze samenleving. Het is een grote taboe waardoor velen niet open durven te spreken. Samen kunnen hier verandering in brengen, door te spreken over je eigen grenzen en de grenzen van anderen. Wij moeten streven naar een maatschappij waarin openheid wordt geapprecieerd. Een maatschappij waarin er gesproken kan worden over grensoverschrijdende situaties en de gevolgen ervan. Enkel zo kunnen we de taboe rond grensoverschrijdend gedrag doorbreken en deze situaties aanpakken.
Elien Gabriëls,
stagiair huisvandeMens Hasselt
"Praten over grensoverschrijdend gedrag is voor velen de dag van vandaag erg moeilijk"
